Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu. Słynne ruiny na Szlaku Orlich Gniazd. Zwiedzanie i legendy
Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu to prawdziwa perła Jury Krakowsko Częstochowskiej i najbardziej popularna atrakcja regionu. Wznosi się w sercu regionu, na najwyższym szczycie Wyżyny, Górze Janowskiego. Według najnowszych badań jest to wysokość 516 m n.p.m. Nie ma drugiego tak spektakularnego zamku na Szlaku Orlich Gniazd. Robi on ogromne wrażenie na turystach i przyciąga liczne rzesze odwiedzających. Dostępny jest odpłatnie, przez cały rok. Na zamku ogrodzienieckim, który stanowi największe ruiny twierdzy na Jurze, bardzo często odbywają się imprezy plenerowe. Osadzone w historycznym scenariuszu. Najbardziej spektakularna w ostatnich latach jest Juromania we wrześniu. Poznaj informacje praktyczne i ciekawostki na temat Zamku Ogrodzieniec!
Skalne Miasto podzamcza i punkt widokowy na zamek
Początkami sięga on czasów Kazimierza Wielkiego, czyli początku XIV wieku. A nawet poprzedniego stulecia, kiedy stanęły tu drewniane zabudowania grodu wśród białych, masywnych skał. A skały te wyrosły i ukształtowały się tutaj tak wyjątkowo, że tworzą unikatowe skalne miasto, nazywane Skalnym Miastem Podzamcza. Uwielbiam to miejsce, bo oferuje wspaniały punkt z widokami na rezydencję. Nie trzeba jechać do Czech, żeby zobaczyć piękny, skalny labirynt. Czeka w Podzamczu, w województwie śląskim.
Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - warto zobaczyć na Szlaku Orlich Gniazd
Zamek koło Ogrodzieńca to największe ruiny jurajskie. Świetnie wkomponowane w naturalne masywy wapienne, które dodatkowo osłaniały budowlę. Do dziś obiekt zachwyca i onieśmiela swą wielkością. Trudno wyobrazić sobie, jak dawniej budowano takie cuda, które do dzisiaj zapierają dech w piersi.
To jedna z wielu budowli obronnych na Wyżynie, tak posadowionych na szczycie ostańca. Górują one ponad okolicą i są niedostępne, niczym orle gniazda na skale. Stąd wzięła się nazwa głównego szlaku prowadzącego przez całą Jurę z północy na południe - Szlak Orlich Gniazd.
A czy wiecie, że przy budowie zamku Ogrodzieniec wykorzystano wapno, jaja i padlinę? To zdecydowanie nie jedyna budowla w Polsce, przy powstaniu której użyto jaj i wapna. Podobny budulec posłużył np. przy budowie gotyckiego mostu w Kłodzku czy zamku Krzyżtopór.
Zwiedzanie warowni na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej
Wielokrotnie odwiedzaliśmy już to miejsce. Żeby wejść na przedzamcze czyli dziedziniec zamkowy zewnętrzny, trzeba zakupić bilet. Trasa zwiedzania jest na bieżąco rewitalizowana i została w ostatnich latach znacząco wydłużona. My już kilka razy odwiedzaliśmy zamek i za każdym razem nieco inaczej jest poprowadzona trasa, która staje się coraz bardziej atrakcyjna i skomplikowana. Polecam spacer wśród tych murów, bo trudno znaleźć równie okazały obiekt w szerokiej okolicy!
Trasa zwiedzania jest bardzo ciekawa i zróżnicowana. Dodatkowo oferuje kilka punktów widokowych. Już na przedzamczu jest ciekawie. Zobaczysz tu ostańce, skały z charakterystycznym, wysokim Wielbłądem. A dalej ostańce wkomponowane w mury obwodowe. Tutaj wybija się Niedźwiedź, a także Dwie Siostry. W pobliżu warto zobaczyć salę tortur.
Wieża bramna - początek zwiedzania
Żeby dostać się do wnętrza ruin zamku Ogrodzieniec, trzeba przejść przez główną bramę wjazdową, w masywnej wieży bramnej. Tu faktycznie zaczyna się trasa zwiedzania, prowadząca przez Dziedziniec Pański. Obecnie można odwiedzić niemal wszystkie części tej wspaniałej niegdyś rezydencji, które dodatkowo zostały bardzo dobrze opisane. Zwiedzanie ułatwia też plan dołączony do biletów.
Z Dziedzińca Pańskiego warto podejść do zamkowej kuchni kurnej. Potem koniecznie wejdź na zamek wysoki, wspinając się po krętych schodach. Dalej zobaczysz sypialnię Bonera, najbogatszego właściciela tego renesansowego zamku. Wystawił go z takim przepychem, że porównywano go do Wawelu! Z tej części schody prowadzą na ganek i do wieży widokowej Kredencerskiej. Niżej znajdują się izby rycerskie z Muzeum Zamkowym. Stąd schodami wykutymi w skale zejdziesz do Kurzej Stopy, gdzie zobaczyć można kilka wystaw.
Zobacz wszystkie zamki na Jurze!
Atrakcje na trasie zwiedzania zamku Ogrodzieniec
Dalej czeka dziedziniec gospodarczy, zwany Ptasznikiem, Zrekonstruowano tu drewniane krużganki na Murze Kurtynowym. Trzeba się na nie wspiąć i przejść przez bastion beluardu aż do wieży skazańców. Stąd zejdziesz do skarbca, mijając wieżę bramną. To tutaj niegdyś mieściła się kaplica. Ta sama, w której umarła z głodu niewierna żona Seweryna Bonera. Dziś pokazuje się na zamku jako Biała Dama!
Spod skarbca krętymi schodami zejdziesz znów na Dziedziniec Pański, gdzie rozpoczyna się i kończy zwiedzanie obiektu. Tutaj zaprasza Karczma Rycerska. Bardzo klimatyczna, warto usiąść choć na chwilę. Jest też kilka kramów z pamiątkami.
Na trasie turystycznej zobaczysz m.in. makiety rezydencji, salę tortur i kilka punktów widokowych z piękną panoramą okolicy. Już samo spojrzenie na ogromne ruiny z góry robi niemałe wrażenie, a wokoło dodatkowo sterczą piękne ostańce.
Zobacz nasz ranking: Najpiękniejsze zamki w Polsce z Zamkiem Ogrodzieniec
Zamek Ogrodzieniec - informacje dla rodziców z małymi dziećmi
Obiekt nie jest dostępny dla wózków. Nawet trudno wózek zostawić w jakimś bezpiecznym miejscu. Na trasie zwiedzania jest sporo schodów, najlepiej więc wziąć nosidło lub chustę. Nie polecam nosić dziecka na rękach, bo to może być niebezpieczne. Choć zwiedzanie nie jest bardzo długie, za to miejscami jest dość wysoko lub ciasno, a na śliskich schodach w niektórych miejscach trzeba się przytrzymywać. Nieco starsze dzieci, które już same pokonują schody, będą miały sporo frajdy w penetrowaniu wszelkich zakamarków zamczyska.
Ogrodzieniecka Twierdza Światła
Lubicie światełka i iluminacje? Dobrze się składa, bo od jesieni 2021 na Zamku istnieje Twierdza Światła. Na całej trasie zwiedzania stanęły podświetlone instalacje, które po zmroku robią efekt wow! Dodatkowo w weekendy dostępne są magiczne pokazy ognia, koniecznie wybierzcie się na ten fantastyczny Fireshow! A co zobaczycie w Twierdzy Światła? Po pierwsze pięknie podświetlony jest sam ogrodzieniecki zamek, a poza tym poznasz legendarne postaci związane z zamkiem, jak np. Czarny Pies, w którego przemieniła się zła dusza Warszyckiego czy Biała Dama. Wszystkiemu towarzyszy muzyka!
Ruiny zamku Ogrodzieniec w Wiedźminie i Zemście
Nie lada gratką jest fakt, że w 2019 roku to właśnie tutaj kręcono sceny do netfliksowego "Wiedźmina", który można oglądać na platformie. To stare zamczysko cudnie zaprezentowało się w finałowych kadrach serialu. To zdecydowanie przekłada się na wzrost popularności i tak już chętnie odwiedzanego zamku. W 2002 roku natomiast Zamek Ogrodzieniecki stał się scenerią do filmu "Zemsta", w reżyserii Andrzeja Wajdy. Zjawiły się tu wówczas sławy polskiego kina - Daniel Olbrychski, Janusz Gajos, Katarzyna Figura, a także Roman Polański.
Imprezy na zamku Ogrodzieniec
W sezonie w tym bardzo popularnym zamku jurajskim często odbywają się imprezy plenerowe. Turnieje rycerskie, spotkania z duchami i koncerty, które przyciągają rzesze turystów. Jedną z popularniejszych imprez jest Najazd Barbarzyńców w maju, kiedy pod budowlą rozbija się mnóstwo namiotów. Przenieść się można wtedy do odległych czasów naszych przodków. Od niedawna cykliczną imprezą stała się też Juromania, odbywająca się co wrzesień w wielu miejscach na całej Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. W letnie niedziele odbywają się tutaj pokazy rycerskie, a w piątki Wieczory z Duchami czyli spacer z przewodnikiem, z legendami i upiorami.
Od niedawna organizowana na zamku jest też Baloniada, podczas której nie tylko w powietrze wzlatują balony, ale również helikoptery czy motolotnie. Dodatkowo na odbywają się tu wówczas ciekawy pokazy i koncerty.
Nasz lot balonem nad zamkiem Ogrodzieniec
Podczas II Baloniady mieliśmy ogromną przyjemność lotu balonem nad tą niesamowitą rezydencją. To fantastyczne przeżycie i niezwykła przygoda, która zostanie w naszych wspomnieniach na zawsze! To piękne uczucie spełniać marzenia.
Legenda o Czarnym Psie
Kiedy w połowie XVII wieku Szwedzi napadli na zamek Ogrodzieniec, podobnie jak na inne okoliczne strażnice i zamki w Polsce, wspaniała rezydencja ogrodzieniecka mocno ucierpiała. Wtedy właścicielem majątku został Stanisław Warszycki. Słynny pan w okolicy, jednak pokryty złą sławą. Był to człowiek okrutny i siał strach wśród okolicznych mieszkańców. Często uciekał się do tortur i znany był ze skłonności do tyranii. Chociaż odratował rezydencję z upadku, zyskał Warszycki miano Słowiańskiej Drakuli.
Nie szczędził nawet swej żony, którą kazał chłostać publicznie, gdy sprzeciwiała się jego okrucieństwu. Mówi się, że ten Warszycki nie umarł śmiercią naturalną, a porwał go w zaświaty sam diabeł. Niejeden mieszkaniec widział tu w świetle księżyca wielkiego Czarnego Psa, z łańcuchem u szyi, szalejącego w ciemności. To ponoć duch pana Warszyckiego, pilnujący ukrytych w zamku skarbów.
Legenda o niewiernej żonie
Podobno bogaty właściciel zamku, Seweryn Boner, kasztelan krakowski bankier i żupnik, miał śliczną i młodą żonę. Flirtowała z żołnierzami, gdy ten wyjeżdżał w interesach. Pewnego razu sumienie ją ruszyło i poszła pomodlić się do kaplicy. Wtedy zerwał się silny wiatr i zatrzasnął żelazne drzwi. Gdy Boner wrócił, nie zastał żony w komnacie i nakazał jej szukać. Dopiero po czasie odkryli, że drzwi do rodzinnej świątyni zostały zatrzaśnięte. Wyrwali je, a w środku znaleźli martwą kobietę.
Zrozpaczony Boner urządził jej pogrzeb i wyjechał, a zbóje w tym czasie obrabowali zamek i porwali wyrwane drzwi. Herszt bandy wstawił je w Okienniku Wielkim, by chronić swego dobytku. Dziś te legendarne drzwi znajdują się w kościele w Ogrodzieńcu, przy wejściu do zakrystii.
Historia Zamku Ogrodzieniec
Już w XIII wieku, za panowania Bolesława Krzywoustego, powstały wśród skał pierwsze zabudowania grodu, które zniszczył najazd tatarski w 1241 roku. Pierwszy zamek w tym miejscu stanął w połowie XIV wieku, za czasów króla Kazimierza Wielkiego. 20 lat później, zamek z nadania tegoż króla stał się własnością Przedbora Brzezia herbu Zadora, marszałka Królestwa Polskiego. Pod koniec XIV wieku z nadania króla Władysława Jagiełły obiekt przeszedł w ręce rodu Włodków z Chrabimowic herbu Sulima. W XV wieku stała tu trzykondygnacyjna wieża zamku wysokiego oraz budynek na skale południowej. To obecny poziom izb rycerskich w Muzeum, a także prochownia i skarbiec. Baszta Południowa zwana Wieżą Skazańców miała wówczas wysokość dwóch kondygnacji. Główna brama wjazdowa prowadziła wtedy przez szczelinę między skałami, od strony południowej. Od północy nieosłoniętej skałami, grodu bronił wysoki wał drewniano-ziemny.
W kolejnych latach dość często zmieniali się właściciele budowli, którzy niewiele wnieśli w jego dziejach. Około 1520 roku zamek dostał się w ręce Bonerów i Ci mieli bardzo znaczący wpływ na warownię. Byli jednym z najbogatszych rodów w całej Polsce za czasów Jagiellonów. To krakowska rodzina bankierów królewskich, która władała żupami czyli kopalniami wielickimi.
Zamek bogaty jak Wawel
Najważniejsi z tego rodu dla rezydencji w Podzamczu okazali się Seweryn, a później Stanisław Boner, którzy urządzili tutaj wspaniałą, renesansową rezydencję. Przepychem i bogactwem równającą się z samym Zamkiem Królewskim na Wawelu. Początkowo na masywie skalnym stanęło czterokondygnacyjne skrzydło, w którym wykuto w skale studnię głęboką na 100 metrów. Zadbudowano zamek środkowy oraz wieżę południową o dwie dodatkowe kondygnacje. Seweryn wzniósł też Basztę Kredencerską oraz Basztę Bramną z mostem zwodzonym, fosą oraz dojazdem na arkadach.
Stanisław Boner wzniósł dwukondygnacyjne skrzydło zachodnie z sypialnią i biblioteką, wybudował sklepiki i budynki gospodarcze przy dziedzińcu, Kurzą Stopę oraz mur kurtynowy. Na dziedzińcu wystawił system ganków, balkonów i loggii, które do dziś stanowią układ komunikacyjny zamku. Stanisław otoczył też murem przedzamcze od strony południowej i najpewniej zbudował tam browar oraz gorzelnię.
Za czasów kolejnych właścicieli, Firlejów, powstał jeszcze obronny bastion z suchą fosą i dziedziniec rycerski. Do dziś zachowały się jedynie ruiny tej ogromnej budowli, ale i one są bardzo okazałe. Idealnie wkomponowane w białe ostańce, robią kolosalne wrażenie na tle błękitu nieba i zieleni jurajskiego krajobrazu!
Za czasów Firlejów murowany zamek zyskał bastion oraz ozdoby zgodne z duchem epoki baroku. Powstała wówczas Sala Marmurowa, która w rok po wybudowaniu została zniszczona przez wojska szwedzkie w czasie potopu, w połowie XVII wieku, a dokładniej w 1655 r. Wtedy zaczął się mroczny etap dziejów zamku, gdyż po potopie warownię przejął Stanisław Warszycki, okryty złą sławą! Co prawda odbudował zamek po zniszczeniach potopu, a dodatkowo zbudował stajnię i wozownię, których fundamenty stoją do dziś, ale był to pan okrutny i taką sławę zyskał, a w opowieściach przetrwała ona do czasów współczesnych.
Potem jeszcze wśród właścicieli pojawiły się nazwiska Męciński i Jakliński, ale w 1810 roku ostatni właściciele opuścili zamek i zaczął on popadać w ruinę. Co ciekawe, w 1885 roku już wówczas ruiny odwiedził młody, bo 19-letni Aleksander Janowski, nazywany twórcą polskiej turystyki. Zainspirowany tutejszym widokiem, założył w 1906 roku Polskie Towarzystwo Krajoznawcze (późniejszy PTTK), a tutejsze ruiny zamku stały się symbolem tej organizacji. Dziś jego "imię" nosi góra, na której stoi warownia ogrodzieniecka. Góra Janowskiego, inaczej zwana Górą Zamkową, to również najwyższy wierzchołek całej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Po II wojnie światowej państwo polskie przeprowadziło prace konserwatorskie i zabezpieczające ruiny zamku, po czym warownia została udostępniona do zwiedzania. Do dziś ruiny systematycznie są remontowane i w coraz bardziej ciekawy sposób pokazywane turystom!
Gród na Górze Birów
Niedaleko zamku, również w Podzamczu, zwiedzić można zrekonstruowany Gród na Górze Birów (można wykupić wspólny bilet). To sprawa jeszcze dużo wcześniejsza niż zamek. Osadnictwo toczyło się tutaj od neolitu, a także później, w epoce brązu. Archeolodzy odkryli ślady kultury łużyckiej, życie kwitło tu również około V w n.e. Zrekonstruowany i udostępniony gród na Górze Birów pochodził z końca XIII wieku.
Atrakcje w okolicy - park rozrywki, park linowy i skalne miasto
Zamek w Podzamczu leży na terenie gminy Ogrodzieniec. Przy samym zamku dostępne są: Park Ogrodzieniec z kilkoma parkami rozrywki, m.in. z parkiem miniatur, park linowy AdrenaLinaPark oraz wspomniany już unikatowy labirynt. To tzw. skalne miasto, skałki wspinaczkowe ze szlakiem turystycznym i trasami narciarstwa biegowego. Powstała tu niedawno maleńka platforma widokowa, z której roztacza się wspaniały widok na kamienną rezydencję Bonerów. To idealne miejsce na zachód słońca!
Nasz film o zamku
Najsłynniejszy jurajski zamek zajął pierwsze miejsce w naszym TOP 5 zamków na Wyżynie. Zapraszamy na film!
Informacje praktyczne
Aktualne godziny zwiedzania Zamku i ceny biletów znajdziesz na stronie zamku: www.zamek-ogrodzieniec.pl
Gastronomia: na miejscu Karczma Rycerska, fast food na ulicy prowadzącej do obiektu
Parking: brak, parkować można u okolicznych gospodarzy, 20 zł/cały dzień
Obiekt nie jest dostępny dla wózków, choć od biedy można wózkiem poruszać się po dziedzińcu zewnętrznym, po kamienistej ścieżce wapiennej
Zamek Ogrodzieniec
ul. Zamkowa 28, Podzamcze, Ogrodzieniec
Noclegi w Jurze Krakowsko Częstochowskiej
Tutaj znajdziesz duży wybór noclegów. Zamawiając nocleg na Booking.com za naszym pośrednictwem wspierasz rozwój naszego bloga, za co z góry dziękujemy! To pomoże nam w dotarciu do wielu ciekawych miejsc, które później chętnie Wam pokazujemy i dzielimy się z Wami naszymi doświadczeniami i informacjami.
Co zobaczyć w okolicy?
Jeśli już zwiedziłeś tę atrakcję, warto wybrać się również do kilku innych ciekawych miejsc w pobliżu. W promieniu 30 kilometrów znajdziesz wiele interesujących zakątków, które mogą urozmaicić Twój pobyt w tej części Polski.
- Szlak Orlich Gniazd, odległość: 0 km
- Okiennik Wielki na Jurze, odległość: 8.1 km
- Zamek Pilcza w Smoleniu, odległość: 8.9 km
- Pustynia Błędowska, odległość: 13.1 km
- Zamek Rabsztyn, odległość: 17.3 km
- Zamek Bobolice, odległość: 18.3 km
- Stary Młyn - Muzeum Dawnych Rzemiosł w Żarkach, odległość: 23.2 km
- Jezioro Pogoria, odległość: 27.8 km
- Rezerwat Parkowe w Złotym Potoku, odległość: 27.9 km
- Zamek Pieskowa Skała, odległość: 28.3 km
Mapa z zaznaczonymi atrakcjami
Sprawdź pogodę
Planujesz wyjazd w te strony? Sprawdź szybko i łatwo pogodę!
