Kielce. Zabytki i atrakcje, które warto zobaczyć w Kielcach i okolicy
Kielce bardzo pozytywnie nas zaskoczyły. To miasto oferuje cenne i majestatyczne zabytki oraz mnóstwo terenów zielonych. Ale kryją one dodatkowo niesamowite smaczki geologiczne. Wszak Kielce geologią stoją. To miasto rezerwatów, skrywa ich aż 5, a wszystkie razem tworzą Geopark Świętokrzyski ze statusem UNESCO, pierwszy w całości polski! Jeśli dodać do tego tyrolkę liczącą 600 metrów, gdzie mkniesz obok wielkiego ostańca na wysokości 40 metrów nad ziemią, pobliską jaskinię stającą w szrankach jako najpiękniejsza jaskinia w Polsce czy bezpłatny spacer po mieście z barwnymi opowieściami, to Kielce stają się unikalną perełką, w której nie sposób się nudzić i którą warto docenić, wpisując w swój grafik podróży!
Kielce. Atrakcje, które warto zobaczyć w Kielcach - mapa
Niesamowite jest nagromadzenie atrakcji i miejsc rekreacji w Kielcach, gdzie oprócz zabytków ujmuje sporo terenów zielonych i arcyciekawych geologicznych perełek. To wspaniała baza wypadowa w piękne i stare Góry Świętokrzyskie z niewysokimi szczytami, ale ciekawymi zabytkami usianymi w okolicznych miejscowościach. Zobacz nasz przewodnik po najlepszych atrakcjach w Kielcach i w okolicy!
Kadzielnia w Kielcach - najpopularniejsza atrakcja turystyczna miasta z tyrolką
Kadzielnia to malownicze wzniesienie w sercu miasta, przecięte wyrobiskiem dawnego kamieniołomu. Niegdyś wydobywano tu wapienie dewońskie, budujące tę krainę, a powstałe w warunkach barwnej rafy koralowej ciepłego morza. Dziś to miejsce zabawy i rekreacji. Rezerwat tworzy tu efektowna Skała Geologów, którą z bliska poznasz wspinając się na nią (uwaga, zdarzają się upadki), albo zjeżdżając koło niej tyrolką. Polecam, świetne wrażenia. Trasa ma 600 metrów i skałda się z 3 odcinków. Fruniesz nią nawet 40 metrów ponad ziemią. Ponadto czeka tu amfiteatr znany wszystkim z telewizji i nocy kabaretowych oraz podziemna trasa w jaskiniach na Kadzielni. Łączy ona 3 jaskinie, a w ogóle w Kadzielni jaskiń znajdziesz ponad 20. Ścieżki spacerowe i punkty widokowe pozwalają w pełni cieszyć się tym miejscem.
A skąd nazwa Kadzielnia? Istnieje kilka teorii. Najbardziej prawdopodobna wydaje się taka, że kiedy w XIX wieku działały tutaj wapienniki i wypalano wapień, to dym kierował się do centrum, wpychał się ludziom do mieszkań i po prostu ich dusił. Stąd Kadzielnia. Potwierdzają to sprawy, które w tym czasie były założone w sądzie na ten temat.
Pałac biskupów krakowskich w Kielcach
Pałac biskupi wybudowany został przez biskupa i kanclerza wielkiego koronnego, Jakuba Zadzika. To najlepiej zachowana, wczesnobarokowa rezydencja w Polsce. Powstała w latach 1637-44. Zachwyca z zewnątrz i w środku. Mury kryją muzeum w cudnej scenerii niecodziennych pomieszczeń. Nie zachowało się oryginalne wyposażenie, ale meble i elementy wystroju pochodzą z epoki. Zwróć uwagę, jakie są tutaj cudowne stropy i to nie tylko drewniane, ale bardzo oryginalne stropy ramowe. Są podzielone na 5 części i wypełnione malowidłami, przedstawiającymi sceny historyczne, np. zmagania ze Szwedami. Są przepiękne i podobno poza Kielcami można znaleźć takie w Polsce tylko w gdańskim ratuszu. Te w kieleckim pałacu są przyozdobione biskupimi herbami, których tutaj jest od groma. Na każdym suficie i w każdym oknie, jakby kto miał zapomnieć, kto jest budowniczym pałacu. Wystawy są płatne, ale komnaty bardzo efektowne. Przywodzą na myśl najpiękniejsze rezydencje naszego kraju, ale i Europy. Ciekawostką jest, że w pałacu tym w 1819 roku Stanisław Staszic założył pierwszą w Polsce szkołę techniczną.
Katedra w Kielcach
Dawniej pałac był połączony przejściem z katedrą Wniebowzięcia NMP. Jej korzenie sięgają XII wieku, ale obecny kształt zyskała w XVIII stuleciu. Koniecznie zajrzyjcie do wnętrza, bo tak pięknie wymalowanej świątyni w Polsce dawno nie widziałam. Największe wrażenie zrobiły na mnie użyte tu barwy, turkusy, błękity i chabry, które rzadko są spotykane w obiektach sakralnych. Coś wspaniałego. Naprzeciw ambony widnieje budka, do której biskup wprost z pałacu mógł przejść suchą stopą i głową. Barokowy ołtarz główny wykonany jest z drewna, cały złocony.
Na fasadzie katedry, w portalu zobaczysz tabliczkę, którą umieścił tu biskup Poniatowski w XVIII wieku. Przekazał na niej w języku polskim podstawowe prawdy wiary, ale również podstawowe jednostki miar, a także alfabet, który o dziwo, poza naszymi literami, które dzisiaj znamy, mają dodatkowe, czyli na przykład A, B, M z haczykiem, czyli tak zwane zmiękczenie. Taka ciekawostka.
Karczówka - miejsce mocy w Kielcach
Karczówka to malownicze, widokowe i pełne dobrej mocy wzgórze z klasztorem pallotynów. Góruje on nad miastem niczym Święty Krzyż. Miejsce to musisz odwiedzić w Kielcach, tym bardziej że radiesteci faktycznie lokalizują tu dobrą energię. Karczówka stanowi największy i najwyżej położony rezerwat w mieście. Łączy przeszłość górniczą i duchowe dziedzictwo regionu. W XVII wieku stanął tu kościół w podzięce za ocalenia miasta z zarazy. Wkrótce potem przybyli tu Bernardyni, choć obecnie tym miejscem opiekują się Pallotyni. I robią to znakomicie. W klasztorze można wynająć pokoje gościnne, zrobić imprezę, a w świątyni zobaczyć najcięższą Baśkę. To figura Św. Barbary, wykonana z 1 bryły galeny. Waży bagatela 2 tony!
Ogród Botaniczny w Kielcach
Ogród Botaniczny rozłożył się u stóp Karczówki. Oferuje piękny spacer wśród ciekawej roślinności i charakterystycznych skał tej krainy. Latem pięknie tu wszystko kwitnie, ale [rzez cały rok wygląda to bardzo efektownie z góry, bo całość tworzy ciekawą kompozycję z geometrycznymi kształtami.
Centrum Geoedukacji w rezerwacie Wietrznia
Wietrznia to dawne wyrobisko skał dewońskich, naprawdę odległej ery paleozoicznej, 420 - 360 mln lat temu. To, co najbardziej tu przyciąga, to wspaniałe, nieocenione Centrum Geoedukacji. Dostępne bezpłatnie! Każdy laik, a nawet dziecko zrozumie tu bez problemu, jak powstał ten region, dlaczego kiedyś panował tu klimat jak na Karaibach i dlaczego wszędzie w okolicy spotkamy skały ze skamieniałościami, czyli fragmentami dawno wymarłych zwierzątek. Pod stopami na spacerze, ale również w pałacu czy w kościele. Życie toczyło się pod wodą i choć żyły wtedy rekiny, to rządziły ryby pancerne, które zjadały wszystko, co napotkały. W tej krainie osiągały około 6 metrów, ale ogólnie sięgały nawet 18 metrów długości. Polecam gorąco, miejsce jest fantastyczne, tylko pamiętaj, nieczynne w soboty
Rezerwat Ślichowice - najstarszy z kieleckich rezerwatów
Rezerwat Ślichowice to najstarszy spośród rezerwatów w Kielcach. Obejmuje fragment kamieniołomu wapieni dewońskich i stanowi dziurę w ziemi z wodnym serduszkiem i słynną ścianą geologów. Zobaczysz na niej pofałdowania skał, jak gdyby były plasteliną. To efekt wypiętrzania i piękne miejsce, gdzie podejrzysz procesy, które kształtowały Ziemię przez miliony lat.
Geopark Świętokrzyski UNESCO
Geopark Świętokrzyski to pierwszy w całości polski geopark ze statusem Światowego Geoparku UNESCO. Powstał w 2021 roku i stanowi znamienny oraz bardzo cenny obszar pod kątem geologicznym. Najważniejsze atrakcje turystyczne Geoparku to: Jaskinia Raj, Centrum Geoedukacji stanowiące główne centrum informacyjne Geoparku, Rezerwat Wietrznia, Kadzielnia, Karczówka, Miedzianka, Rezerwat Ślichowice czy stanowisko geologiczne Biesak-Białogon.
Rynek w Kielcach
Kielecki rynek nie ma regularnego kształtu. Otoczony jest schludnymi kamieniczkami, z których niektóre są przyozdobione podcieniami. Jedna pierzeja została zajęta przez ratusz. Niestety w XIX wieku pożar strawił wcześniejszy, który stał pośrodku placu. Dziś tylko zarys jego murów można podziwiać na płycie placu. Stanęła tu również makieta, która obrazuje dawny widok rynku. A obok niej pręgierz. Stał tu taki już w XVI wieku. Wykonywano tu publiczne kary, włączając w to chłostę, zgodnie z ówczesnym prawem. Przez wiele lat pręgierz pełnił swoją funkcję, aż do prawdopodobnego zniszczenia podczas pożaru w 1800 roku. Wrócił na kielecki Rynek dopiero w 2011 roku. Nowy pręgierz to wierna replika dawnej konstrukcji. Wznosi się on jako dwumetrowy granitowy monolit z kółkami, do których przykuwano skazanych łańcuchami. Obok zrekonstruowano też śliczny kiosk, jaki stał tu na początku XX wieku. Nie był wówczas jedyny w mieście.
Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach - atrakcje dla dzieci i dorosłych
Najstarsze Muzeum Zabawek w Polsce mieści się w zabytkowym budynku. Ładnie zainscenizowane, przenosi do świata dzieciństwa różnych czasów. Najstarsza "laleczka" tutaj pochodzi z XVIII wieku. Co ciekawe ma złożone ręce do modlitwy, bo pierwotnie służyła celom religijnym. Dzieci wtedy łatwo nie miały. Oczywiście w takim miejscu nie może zabraknąć bohaterów naszych wieczorynek. Dziś nasze dzieci nie umieją sobie wyobrazić, że kiedyś bajki leciały tylko przez 10 minut wieczorem. My pamiętamy to dobrze, jak i zabawę żołnierzykami czy drewnianymi klockami. A czy wiesz, że na szczycie budynku z Muzeum o pełnej godzinie z drzwiczek wychodzi czarownica?
Kościół Św. Wojciecha - tu stał najstarszy kościół w Kielcach
To właśnie miejsce, w którym Kielce wyrosły. Kościół Św. Wojciecha był pierwszą świątynią w mieście, ale to nie jest budowla widziana dzisiaj. Pierwszy kościół stanął już w XI wieku, a obecna świątynia pochodzi z XVIII stulecia. W kościele zobaczyć można obrazy z 1889 roku, autorstwa Jana Styki, współautora Panoramy Racławickiej. Na rogu muru kościelnego widnieje tabliczka mówiąca o tym, że tutaj stały pierwsze domy. Jest nawet wyznaczony piaskowcem obrys średniowiecznych domów, które tutaj archeologicznie odkryto.
Stary Cmentarz
Jeśli lubisz takie klimaty, to polecam stary cmentarz z kilkoma wyznaniami. Jest tu sporo zabytkowych grobów, również żeliwnych, a do tego tajemnicze rodzinne krypty, do których wchodzi się przez drzwiczki czy grób będący przedzielony murem, bo część rodziny była innego wyznania.
Spodek czyli dworzec autobusowy w Kielcach
w 1984 roku w Kielcach wylądował spodek. To dworzec autobusowy i symbol tego miasta. Jeden z najnowocześniejszych, jaki wówczas powstały, miał elektroniczne rozkłady jazdy, dzisiaj pięknie zmodernizowany. Co ciekawe, autobusy poruszają się po obwodzie, a ludzie ze środka dochodzą na poszczególne miejsca odjazdu. A wiesz, że u nas w Katowicach spodek wylądował o 13 lat wcześniej?
Ulica Sienkiewicza - reprezentacyjny deptak Kielc
Ulica Henryka Sienkiewicza to reprezentacyjna ulica Kielc i zarazem deptak. Została wytyczona w latach 20. XIX wieku. Ma ponad 1200 metrów długości i ciągnie się od dworca kolejowego przy placu Niepodległości do placu Stanisława Moniuszki z pomnikiem Henryka Sienkiewicza. Wiedzie tędy czerwony szlak miejski.
Instytut Dizajnu na Wzgórzu Zamkowym w Kielcach
Instytut Dizajnu to nowoczesne centrum wystawiennicze, powstałe na Wzgórzu Zamkowym (choć tak naprawdę zamku tu nigdy nie było). Miejsce odznacza się unikatową architekturą, bowiem mieści się w budynku po dawnym więzieniu. Zorganizowano tu wyjątkowe wnętrza Galerii Głównej oraz Galerii Brama. To również miejsce spotkań i wydarzeń kulturalnych.
Park Miejski im. Stanisława Staszica
Park Miejski im. Stanisława Staszica to jeden z najstarszych parków w Polsce. Leży w centrum miasta i jest ograniczony ulicami: Jana Pawła II, Ogrodową, Paderewskiego, Solną, Staszica oraz Zamkową. Zdobi go gładka tafla malowniczego stawu i zasilające go źródełko Biruty, a także ptaszarnia i okazy starodrzewu z tabliczkami informacyjnymi. Nie brakuje tu pięknej roślinności.
Pałacyk Zielińskiego w Kielcach
Przy ulicy Zamkowej stoi ciekawy pałac w sąsiedztwie Parku Miejskiego. Obecnie mieści się w nim Dom Środowisk Twórczych.
Pomnik Dzika Kiełka
Pomnik dzika Kiełka stoi przy ulicy Kapitulnej. Mierzy ponad 2 metry i waży około 4,5 tony. Solidny więc to Kiełek, maskotka miasta, od którego kłów wzięła się nazwa miasta. Mówi o tym legenda, którą opisałam poniżej.
Aleja Sław
Na Skwerze Harcerskim im. Szarych Szeregów, wzdłuż głównej alejki zaprasza Aleja Sław. Tworzą ją umieszczone na granitowych postumentach popiersia znanych osób: pisarzy, kompozytorów, piosenkarzy czy malarzy. Znajdziesz tu popiersia m.in.: Niemena, Grechuty, Baczyńskiego czy Łempickiej. Niektóre z tych osób mieszkały w Kielcach, np. Paweł Pierściński, fotografik.
Szczyt Telegraf z ośrodkiem narciarskim
Szczyt Telegraf to najwyższy punkt Kielc. Powstał tu ośrodek narciarski przy ulicy Narciarskiej. Ośrodek oferuje wyciąg krzesełkowy i ratrakowaną, oświetloną oraz naśnieżaną trasę zjazdową. Funkcjonuje też wyciąg orczykowy i trasa dla początkujących. Działa szkółka narciarska i wypożyczalnia sprzętu.
Jaskinia Raj w Chęcinach
Jaskinia Raj to perełka Geoparku. Uchodzi za najpiękniejszą jaskinię w Polsce, wraz z Niedźwiedzią w Kletnie. Stanowi rezerwat, dlatego ruch turystyczny jest ograniczony, ale jest czynna przez większą część roku. Trasa liczy 180 metrów, a spacerując po niej zobaczysz cudne nacieki. Nie tylko takie znane, jak stalaktyty i stalagmity, ale też harfę, perły jaskiniowe czy heliktyty. Mieszkał tu niegdyś człowiek neandertalski, a najnowsze badania chcą odkryć tajemnicę, czy również homo sapiens. Normalnie w jaskini nie można wykonywać zdjęć, ale my mieliśmy zgodę.
Muzeum Wsi Kieleckiej - skansen w Tokarni
Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni to miejsce sentymentalne i urocze. Dość kameralne, przez co pięknie oddaje klimat wsi już na pierwszy rzut oka, tworząc spójną wieś z chałupami stojącymi blisko siebie. Miejsce jest nam znane, ale i bardzo lubiane. Skanseny uwielbiam. Stoi tu kościółek, ślicznie wymalowany w niebieskich barwach, a do tego, można tutaj zorganizować ślub. Bardzo fajna sceneria. Myślę, że to fantastyczny pomysł. Tym bardziej że w skansenie można też nocować i spacerować sobie do późnych godzin. Jedynie trzeba wziąć pod uwagę, że wieczorem "we wsi" nie ma światła, no ale dawniej tak to wyglądało.
Góry Świętokrzyskie
Góry Świętokrzyskie to pasma równoleżnikowych, niewysokich wzniesień. Najbardziej znane, a przy tym najwyższe pasmo to Łysogóry z najwyższymi szczytami Łysicą (612 m n.p.m.) i Łysą Górą czyli popularnym Świętym Krzyżem (594 m n.p.m.) z opactwem pobenedyktyńskim. Na szczytach tych występują charakterystyczne gołoborza czyli rumowisko skalne. Pasmo objęte jest ochroną poprzez Świętokrzyski Park Narodowy, którego nowoczesna placówka muzealna mieści się właśnie w opactwie na Świętym Krzyżu.
Gdzie zjeść w Kielcach i okolicach
Na szybki i tani posiłek polecamy ZapieCKanki, czyli to, co w Polsce powinno być w każdym mieście. Nasze dobro narodowe, polski fastfood, dobry i zdrowy. Jak kanapki cieszyńskie. Zapieckanki znajdziesz praktycznie na rynku, jest ich aż 14 smaków. Smaczne, tanie i szybkie. Oczywiście polecamy z majonezem Kieleckim. A do tego bardzo pyszna bułka, chrupiąca i miękka zarazem. Jak to robią?
Na dłuższe i eleganckie posiedzenie polecamy restaurację w Hotelu Grand koło dworca. Skosztowaliśmy tu naprawdę pysznej kaczki z ciekawymi dodatkami. Jest też spory wybór pierogów. Pierogi i inne polskie dania, jak schabowy czy żeberka czekają również w restauracji Wilaneska. To karczma przy skansenie w Tokarni. Warto tu skosztować regionalnej zupy, czyli zalewajki świętokrzyskiej. Trochę jak u nas żurek, zazwyczaj robiona na zakwasie, w której pływają oczywiście i ziemniaczki, i trochę kiełbasy. Nie jest to zupka “ąę”, tylko taka wersja domowa. Dania są słuszne, bardzo smaczne i w przyzwoitej całkiem cenie.
Spacery miejskie w Kielcach
Kielce zwiedzaliśmy z Kubą z bloga Tymrazem. Serdecznie dziękujemy i polecamy jego fantastyczne spacery miejskie, które odbywają się zwykle raz w miesiącu, w niedzielę o godzinie 10.00. Są bezpłatne i pokazują Kielce od bardzo ciekawej strony. Gratulujemy pomysłu i wytrwałości!
Noclegi w Kielcach
Zwiedzając to miasto, spaliśmy w Grand Hotel Kielce. Mieści się naprzeciw spodkowego dworca. Do dyspozycji mieliśmy fenomenalny apartament dla nowożeńców. Nieco spóźnione, ale niezwykle miłe przeżycie. No i śniadanko było genialne, a wśród nich jajko z majonezem, oczywiście kieleckim. U nas w domu gości od dawna, bo ma zdrowy skład. To też Twój ulubiony?
Tutaj znajdziesz duży wybór noclegów. Zamawiając nocleg na Booking.com za naszym pośrednictwem wspierasz rozwój naszego bloga, za co z góry dziękujemy! To pomoże nam w dotarciu do wielu ciekawych miejsc, które później chętnie Wam pokazujemy i dzielimy się z Wami naszymi doświadczeniami i informacjami.
Skąd nazwa Kielce? Legenda o dziku Kiełku
Legenda o dziku Kiełku wiąże się z początkami Kielc. Mówi o tym, że pewnego dnia książę na polowaniu spadł z konia. Ukazał mu się wtedy Święty Wojciech i spod jego laski trysnęła rzeka, dzięki której książę odzyskał siły. Gdy się ocknął, zobaczył kły dzika, które kiedyś były zwane kiełcami. Na pamiątkę tego cudownego ocalenia książę postanowił stworzyć tutaj miasto, a kiełce jako kły dzika, które mu się z tym kojarzyły, przeszły do nazwy miasta jako Kielce. Tyle mówi legenda, a dzik Kiełek stoi w parku jako pomnik, ale pojawia się też w innych miejscach, jest np. maskotką drużyny w piłkę ręczną.
Co zobaczyć w okolicy?
Chcesz rozszerzyć swoje zwiedzanie o kolejne ciekawe miejsca? W promieniu 50 kilometrów znajdziesz inne miejscowości i regiony, które są warte odwiedzenia. Oto nasze propozycje na dalsze odkrycia!
- Szydłów, odległość: 40.7 km
- Busko-Zdrój, odległość: 44.8 km
- Jędrzejów, odległość: 34.2 km
- Kurozwęki, odległość: 46 km
- Pińczów, odległość: 39.4 km
- Szydłowiec, odległość: 42.9 km
Mapa z zaznaczonymi atrakcjami
