Osiedle Zandka w Zabrzu - klimatyczne osiedle robotnicze

Name: Osiedle Zandka w Zabrzu
Rating: 5

Anna Piernikarczyk

Osiedle Zandka w Zabrzu to dawne osiedle robotnicze, które powstało w latach 1903-22, dla pracowników pobliskiej huty Donnersmarcka. Znajduje się ono przy ulicy Krakusa i Stalmacha, na tzw. Małym Zabrzu. To wyjątkowe miejsce, z jednej strony nieco zaniedbane, a z drugiej bardzo klimatyczne. Gdyby odnowić stojące tu domy, zachwyciłyby niejednego turystę, bo uroku odmówić im nie można! To zdecydowanie jedno z najpiękniejszych osiedli robotniczych na Górnym Śląsku!

Osiedle Zandka w Zabrzu

Architektura domów na Zandce

Zaprojektowane przez niemieckich architektów osiedle składa się z kilkudziesięciu budynków. Jest ich około 40 i zachwycają stylem i ciekawą bryłą. Są tak odmienne od robotniczych bloków klocków, jakie masowo powstawały w latach 70. XX wieku w wielu miejscach na Śląsku.

Każdy dom na Zandce ma podobny rzut, ale inne dachy, bryły i zdobienia. Są do siebie zbliżone, a jednak każdy prezentuje się nieco inaczej. Architekturę urozmaicają ryzality, wykusze, a w niektórych przypadkach nawet wieżyczki. Dachy zaś kryją lukarny.

Elewacje budynków wykonane zostały w dużej mierze z czerwonej cegły. Niektóre dodatkowo zdobi dekoracyjna, drewniana konstrukcja szkieletowa. Bardzo lubiany element architektoniczny. Ja uwielbiam takie domy, spotykane znacznie częściej na północy Polski niż na południu.

Każdy taki trójkondygnacyjny budynek mieścił około dwunastu mieszkań. Składały się one z kuchni oraz dwóch pokoi. Toalety znajdowały się na półpiętrach i były wspólne. Może to dziś dziwić, ale na Śląsku w starych domach można częściej znaleźć takie rozwiązanie.

Osiedle Zandka w Zabrzu

Inne zabudowania osiedla Zandka

Domy robotnicze zostały ładnie wkomponowane w zaprojektowaną dokładnie zieleń wokół. Zobaczysz tu do dziś efektowne platany. Miało to nawiązywać do osiedli willowych, na które składały się też inne zabudowania. W pobliżu była szkoła, przedszkole, kasyno, hala sportowa i pływalnia, a nawet dom starców. Najpiękniejszą willę wybudowano dla dyrektora huty. Dawniej stały tu jeszcze budynki gospodarcze.

Osiedle Zandka w Zabrzu

Osiedla Donnersmarcka w Zabrzu

Atrakcje w pobliżu osiedla Zandka w Zabrzu

Tuż obok Zandki znajdziesz charakterystyczny stalowy dom z podobnego okresu, co samo osiedle. Pochodzi z 1927 roku i stanowi unikat w skali Europy. Wówczas kilka takich domów postawiono na Śląsku. Miały stać się idealnym rozwiązaniem, bo stawiało się je niezwykle szybko, w niecały miesiąc, ale nie przyjęły się. Do dziś mieszkają w nim lokatorzy, a dom wygląda nieco dziwnie, trzeba to przyznać. A naprzeciw, na ulicy cmentarnej znajduje się niezwykle klimatyczny i piękny cmentarz żydowski w Zabrzu. Na co dzień zamknięty, ale można załatwić sobie z opiekunem kirkutu zwiedzanie indywidualne.

Stalowy dom w Zabrzu

Informacje praktyczne

Cały rok, całą dobę
Parking: na miejscu można zaparkować przy ulicy Stalmacha

Osiedle Zandka
ul. Krakusa, ul. Stalmacha, Zabrze

Noclegi w Zabrzu

Oto lista polecanych i sprawdzonych przez nas noclegów.

Hotel Spa Laskowo Jankowice 33.3 km

Villa Antiqua w Raciborzu 46.7 km

Tutaj znajdziesz duży wybór noclegów. Zamawiając nocleg na Booking.com za naszym pośrednictwem wspierasz rozwój naszego bloga, za co z góry dziękujemy! To pomoże nam w dotarciu do wielu ciekawych miejsc, które później chętnie Wam pokazujemy i dzielimy się z Wami naszymi doświadczeniami i informacjami.

Co zobaczyć w okolicy?

Jeśli szukasz więcej pomysłów na ciekawe miejsca do odwiedzenia, mamy dla Ciebie kilka propozycji w okolicy. W promieniu 30 kilometrów znajduje się kilka atrakcji, które warto dodać do swojego planu podróży.